CRI R9 là một trong những mẫu màu thử nghiệm (TCS) được áp dụng trong việc đo lường chỉ số CRI mở rộng. Tuy nhiên, đáng tiếc, nhiều nhà sản xuất thường chỉ cung cấp thông tin về CRI chung mà không bao gồm điểm số CRI R9. Việc này có thể gây khó khăn trong việc đánh giá chính xác khả năng tái hiện màu sắc của nguồn sáng, đặc biệt khi liên quan đến các vật thể có phản xạ màu đỏ.
Tuy nhiên, CRI R9 đôi khi lại là một yếu tố bổ sung quan trọng trong việc đánh giá chất lượng màu sắc của ánh sáng. Đặc biệt, khi xét đến các vật thể có phản xạ màu đỏ trong quang phổ của chúng.
Việc nghiên cứu kỹ thuật tính toán CRI R9, cùng với việc sử dụng mẫu màu thử nghiệm tương ứng (TCS9), là một đề xuất phổ biến đối với bất kỳ ai quan tâm đến việc đánh giá chất lượng màu sắc của nguồn sáng.
CRI R9 là gì?
Điểm R9 là chỉ số thể hiện khả năng của nguồn sáng trong việc tái tạo màu đỏ sâu.
Thuật ngữ “chính xác” ở đây được hiểu là mức độ giống với ánh sáng ban ngày hoặc đèn sợi đốt, phụ thuộc vào nhiệt độ màu.
Tương tự như các tính toán cho các giá trị CRI R khác, giá trị R9 được xác định thông qua việc tính toán mức độ phản xạ màu từ một đối tượng mẫu được xác định là TCS9. Phổ phản xạ được cung cấp dưới đây:
Có một điều đáng chú ý, đó là phổ TCS9 hầu như bao gồm toàn bộ phổ màu đỏ. Trong phổ quang phổ, chúng ta coi phần này là những bước sóng có độ dài lớn hơn 600 nm.
Điều này có ý nghĩa rằng, nếu không có đủ ánh sáng màu đỏ trong nguồn sáng, màu đỏ có thể trở nên “mờ” hoặc bị biến đổi.
Dưới đây là một ví dụ về phổ của một đèn LED so với nguồn sáng tham chiếu (ánh sáng ban ngày). Đáng lưu ý là thiếu sóng màu đỏ từ đèn LED ở các bước sóng trên 600 nm.
Kết quả là giá trị CRI R9 cho đèn LED này là -1.4. Điều này xảy ra mặc dù giá trị CRI chung (Ra) là 79.
Tại sao CRI R9 lại quan trọng?
CRI R9 là một số liệu vô cùng quan trọng bởi vì nhiều nguồn sáng thường thiếu màu đỏ, tuy nhiên điều này thường bị “ẩn” do việc tính trung bình của các chỉ số CRI không bao gồm R9.
Như minh họa dưới đây cho thấy, một nguồn sáng thực tế có thể hoạt động khá tốt với 8 mẫu màu thử nghiệm đầu tiên, đạt điểm cao cho R1-R8. Về chỉ số CRI chung (Ra), điều này có nghĩa là đèn LED có thể hiển thị màu đỏ kém vẫn có thể đạt được xếp hạng 80 CRI (Ra).
Tuy nhiên, khi xem xét kỹ lưỡng hơn giá trị R9, chúng ta sẽ nhận thấy rằng ánh sáng có thể hoạt động kém cỏi, đặc biệt là với màu đỏ.
Giá trị CRI R9 tốt là gì?
Mặc dù giá trị tối đa có thể đạt được của R9 cũng là 100, nhưng khác với số liệu CRI trung bình, việc đánh giá R9 cần một phương pháp khác một chút.
Về mặt toán học, R9 khó đạt được điểm cao hơn nhiều so với các giá trị R khác có trong các phép tính CRI và cũng nhạy hơn nhiều với các biến thể của quang phổ. Do đó, điểm R9 từ 50 trở lên được coi là “tốt”, trong khi điểm R9 từ 90 trở lên được coi là “xuất sắc”.
Vì vậy, bạn thấy rằng hầu hết các sản phẩm chiếu sáng hiện có trên thị trường hiếm khi chỉ định giá trị R9 và khi làm như vậy, họ hiếm khi đảm bảo bất kỳ giá trị nào cao hơn 50. Ngay cả ở Waveform Lighting, chúng tôi chỉ định R9 > 80 hoặc R9 > 90 và không thể đảm bảo bất cứ điều gì cao hơn R9 > 95 do độ nhạy này.
Lý do cho điều này là CRI sử dụng không gian màu uv CIE 1960, không gian màu này lệch theo cách phóng đại sự khác biệt về màu sắc ở vùng màu đỏ của biểu đồ màu sắc. Vì CRI là phép tính định lượng sự khác biệt về màu sắc giữa nguồn sáng và nguồn tham chiếu, chênh lệch màu được tính toán lớn hơn sẽ dẫn đến giảm điểm R nhiều hơn.
Tại sao màu đỏ lại là một màu quan trọng như vậy?
Màu đỏ đóng vai trò quan trọng trong nhiều ứng dụng, bao gồm chụp ảnh, dệt may và tái tạo tông màu da của con người.
Nhiều vật thể không có màu đỏ thực sự là sự kết hợp của nhiều màu sắc, trong đó có cả màu đỏ. Ví dụ, tông màu da của chúng ta bị ảnh hưởng mạnh mẽ bởi màu đỏ của máu chảy ngay bên dưới da.
Do đó, nếu ánh sáng thiếu màu đỏ, con người có thể trông nhợt nhạt, thậm chí mệt mỏi. Điều này có thể gây khó khăn đặc biệt trong các ứng dụng y tế, nơi mà màu sắc đóng vai trò quan trọng trong việc chẩn đoán chính xác. Trong các ứng dụng như nhiếp ảnh, vẻ đẹp thẩm mỹ là yếu tố quan trọng và đôi khi không thể chỉnh sửa ngay cả trong khâu hậu kỳ và chỉnh sửa kỹ thuật số.
Khi tìm kiếm đèn LED chất lượng cao về màu sắc, hãy nhớ hỏi về chỉ số CRI cũng như giá trị R9 của nó.
